Rujun 127 Yılı

Mariah Carey dudaklarının daha dolgun görünmesi için nanenin kan dolaşımını hızlandıran etkisinden yararlanıyormuş. Şarkıcı dudak parlatıcısının içine bir iki damla nane yağı damlatıyormuş. 

Dünyada en çok satılan kozmetik ürünü; kadınların dudaklarını renklendirmek için türlü çeşidini edindiği, etkilemek ve iz bırakmak için vazgeçemedikleri feminen bir obje: Ruj



Tarih boyunca kadınlar kendilerini daha güzel gösterecek şeylere meraklı oldular. Değerli mücevherler, bitki özlerinden kokular, ipek kıyafetler. Kimi zaman da dudaklarına renk verecek bir tür boya, yani ruj.

Rujun bildiğimiz anlamda kullanılması 1884’e uzanıyor. Ama bundan çok önce, kadınlar bu gizli silahı keşfetmiş ve etkilemek için kullanmaya başlamışlardı bile.

Mezopotamyalı kadınlar yarı değerli taşları toz haline getirerek, dudaklarını dekore etmede kullanmaktalardı. Bu anlamda ilk ruj deneyimi yaşayanlar, oldukça farklı bir şekilde de olsa, onlar oldular. Güzelliğe düşkünlüğüyle nam salan Mısır tanrıçası Cleopatra’ysa, böceklerden elde edilen bir çeşit kırmızı boyayı dudaklarına sürüyordu.

İslamın altın çağlarına gelindiğinde, Endülüslü bir kozmetikçi parfümlendirilmiş kalıplar halindeki ilk katı ruju icat etti. Ortaçağ Avrupa’sındaysa durum başkaydı; ruj ve diğer kozmetikler kilise tarafından şeytanla ilişkilendirildiğinden yasaklanmıştı, tabi hayat kadınları serbestçe kullanmaktaydı.

16. yüzyılda İngiltere’de hakim olan güzellik anlayışı kıpkırmızı dudaklar ve bembeyaz bir yüzdü. Balmumu ve değerli bitki özlerinden üretilen rujlar pahalıydı, bu nedenle ancak üst sınıftan kadınlar ve aktörler kullanabiliyordu.

19. yüzyılın sonunda, günümüzde halen dünya devi olan bir marka ruj işine el attı. Fransız Guerlain firması, ilk ticari ruju 1884’te üretti.

Kadınlar tarafından rujun benimsenmesi yine de uzun zaman aldı. Sarah Bernhardt gibi film yıldızlarının etkisiyle kırmızı ruj kabullenme ve popülerlik kazandı. Bernhardt, dönemin stil ikonuydu ve ruju ‘aşk kalemi’ şeklinde nitelendiriyordu. Rol aldığı sessiz sinema klasiklerinde küçük koyu kırmızı dudaklarıyla özdeşleşti. Sonrasında, sinema ekranları renklenince, trend ‘büyük kırmızı dudaklar’a dönüştü.

20. Yüzyıl başlarına kadar en popüler ruj rengi koyu kırmızıydı. 1920’lerin özgür kadınları ‘Flapper’lar bağımsızlıklarını ve topluma baş kaldırışlarını simgelemek için rujlarını dudaklarından eksik etmezlerdi. 1930’larda Elisabeth Arden’in özcülüğünde farklı ruj renkleri oluşturulmaya başlandı. Artık ruj kadın seksapelitesinin bir sembolüydü, genç kızlar aileleriyle ruj sürmek için kavgaya tutuşuyor, kadınlar onunla nasıl etki yaratacaklarını biliyorlardı.

Marilyn Monroe ve Elizabeth Taylor koyu kırmızı dudaklarla özdeşleşmişlerdi. 1950’de kimyager Hazel Bishop uzun süre dayanan ruju ürettiğini açıkladı, bunun için sloganı da hazırdı; ‘ Sizin dudağınızda kalır, onda değil’. Ve sonra da sıra diğer renklerin trend olmasına geldi, genç kızlar bu sefer pembe ve şeftali tonlarını tercih eder oldular.

1960’larda, toplumda hakim olan görüşe göre, ruj sürmek bir kadın için artık ‘olmazsa olmaz’dı. Öyle ki, ruj sürmeyen kadınlar ruhsal rahatsızlık ya da lezbiyenlikle suçlanıyordu.

70’lerde, hakim olan glam havaya uygun tarzda, ekstrem renklerde rujlar üretildi. Kanebo açık mavi, Revlon misket limonu yeşili, Biba gümüş pırıltılı gece mavisi renklerini piyasaya sürdü. MAC de boş durmayıp mor, mavi ve yeşilin farklı tonlarında rujlar yarattı. 

70’lerin sonunda ekstrem ruj renklerinde son noktaya gelindi ve siyah ruj popüler oldu. İlk kez 1950’lerde korku filmi oyuncuları tarafından kullanılan siyah ruj, punk ve goth akımlarının ortaya çıkmasıyla, bu kültürlerin bir öğesi haline geldi. 90’lardaysa tekrar bir yükseliş yaşadı, bunda ruj tarihinde önemli bir başka Marilyn’in etkisi vardı; Marilyn Manson’un…

90’larda yarı mat rujlar ön plandaydı. Özellikle Friends dizisi oyuncuları tarafından sıkça kullanılmasıyla birlikte, kahverengi tonları çok popüler oldu. 2000’lere gelindiğindeyse artık rujlar oldukça parlak, incimsi kristaller katılmış haldeydi.

Günümüzde artık yeni çıkan ve oldukça hakim olan bir ruj modasından söz edemesek de, trendler yıldan yıla değişim gösteriyor. Son zamanlarda tasarımcı ve markaların defilelerinde gördüğümüz mat rujlar özellikle neon pembe ve turuncu renklerde kullanılıyor.